Vanaf je 13e mag je officieel werken, maar er gelden wel regels over wat je mag doen en hoeveel je mag werken. Hoe ouder je wordt, hoe meer er kan. Afspraken met je werkgever staan in een contract.
Wettelijk regels per leeftijd
Als je jonger bent dan 18 mag je geen gevaarlijk werk doen. Een overzicht per leeftijd wat wel en niet mag:
13-14 jaar
- Op een schooldag mag je niet meer dan 2 uur werken.
- Op zaterdag mag je niet meer dan 7 uur werken.
- Op zondag mag je niet werken.
- Per week mag je niet meer dan 12 uur werken.
- In de vakantie mag je niet meer dan 7 uur per dag werken en niet meer dan 35 uur per week.
- Je mag alleen werken tussen 7 uur ’s ochtends en 7 uur ’s avonds.
- Je mag alleen lichte werkzaamheden doen. Bijvoorbeeld folders rondbrengen, oppassen, helpen in een winkel, fruit plukken etc.
- Je mag geen zelfstandige werkzaamheden doen, alleen helpen.
15 jaar
- Op een schooldag mag je maximaal 2 uur werken.
- Op een vrije dag mag je maximaal 8 uur werken.
- Als je zaterdag hebt gewerkt, mag je zondag niet werken.
- Per week mag je maximaal 12 uur werken.
- Je mag werken tussen 7 uur ’s ochtends en 7 uur ’s avonds (in vakantieperioden tot 9 uur ’s avonds).
- In de vakantie mag je maximaal 40 uur per week werken en maximaal 5 dagen achter elkaar.
- Je mag zelfstandig werk doen en je mag ook een ochtendkrant rondbrengen.
- Je mag nog steeds alleen maar licht werk doen, zoals vakkenvullen, helpen op een manege of oppassen.
16-17 jaar
- Je mag net zoveel werken als een volwassene: maximaal 9 uur per dag en 45 uur per week.
- Gemiddeld mag je echter niet meer dan 40 uur per week werken. Schooltijd valt hier ook onder.
- Tussen 10 uur ’s avonds en 6 uur ’s ochtends of tussen 11 uur ’s avonds en 7 uur ’s ochtends mag je niet werken.
- Als je zaterdag hebt gewerkt, mag je zondag niet werken.
- Je mag niet overwerken of diensten doen waarbij je wordt opgeroepen.
Jonger dan 18 jaar
- Je mag geen gevaarlijk werk doen.
Arbeidscontract
Binnen een maand na de start van je baan is je werkgever verplicht je een arbeidscontract te geven. Dit is een schriftelijke overeenkomst tussen jullie met daarin afspraken over:
- het werk dat je doet
- of je een vast of een tijdelijk contract hebt
- het aantal uur dat je werkt
- je brutoloon
- je proeftijd (mag nooit meer zijn dan 2 maanden)
Je rechten & plichten: de cao
Uit het arbeidscontract moet ook duidelijk worden welke arbeidsvoorwaarden gelden. Vaak zijn deze vastgelegd in een cao (collectieve arbeidsovereenkomst). In een cao staan afspraken over bijvoorbeeld werktijden, reiskostenvergoeding, vakantieregeling en het salaris.
Een cao geldt vaak niet specifiek voor één bedrijf, tenzij het bedrijf heel groot is. Alle supermarkten horen bijvoorbeeld bij dezelfde cao. In welke supermarkt je dan ook werkt, er gelden dezelfde rechten en plichten.
Per cao verschillen de afspraken. Vraag je werkgever daarom welke cao van toepassing is. Je kunt een exemplaar vragen om thuis na te lezen. Veel cao’s kun je ook op internet vinden, zoals bij FNV Jong. Als een bedrijf geen cao heeft, maken jullie zelf afspraken over je arbeidsvoorwaarden.
Zwart werken
Normaal gesproken betaal je je belasting en sociale premies over je salaris. Deze worden ingehouden op je brutoloon. Wat overblijft is je nettoloon: het bedrag dat op je rekening wordt gestort.
Als je zwart werkt, betaal je geen belasting en sociale premies. Je bent dan ook niet verzekerd. Bij ziekte en vakantie krijg je niet doorbetaald en je krijgt ook geen vakantiegeld. Als je op het werk een ongeluk krijgt, hoeft je baas niks voor je te doen. Zwart werken is verboden.
Let op: jouw verdiensten en andere inkomsten
Als je jonger dan 16 bent en je woont thuis, mag je onbeperkt bijverdienen.
Ben je 16 of 17 of woon je niet thuis? En verdien je meer dan € 800,- netto per kwartaal? Dan moeten jij of je ouders dit doorgeven aan de Sociale Verzekeringsbank die de kinderbijslag uitbetaalt. Je ouders krijgen dan minder of geen kinderbijslag. In juni, juli en augustus mag je nog eens € 1.300 extra verdienen zonder dat de kinderbijslag in gevaar komt.
Ben je 18 jaar of ouder en krijg je studiefinanciering, een OV Studentenkaart, zorgtoeslag of huurtoeslag? Houd dan rekening met de bijverdiengrens. Als je in 2013 € 13.530,90 of meer verdient, moet je (een deel van) de ontvangen toeslagen terugbetalen.
Bron: Nibud.nl