Waarom is passend onderwijs nodig?

Aanleiding voor het initiatief van passend onderwijs waren knelpunten in de zorgstructuur van het onderwijs. Kinderen die extra zorg behoeven vielen vaak tussen de wal en het schip. Er waren veel kinderen die geen onderwijs volgen omdat geen passend aanbod beschikbaar is. Bijvoorbeeld omdat geen school hen wilde aannemen. Het toen bestaande zorgsysteem maakte dat scholen vaak onvoldoende of te laat een passend aanbod konden leveren. Teveel kinderen met gedragsproblemen of een handicap kwamen thuis te zitten. Bij kinderen met zorgbehoeften aan wie wel een passend onderwijsaanbod kon worden geboden, was het geen uitzondering dat dit op een school was ver van de eigen woonplek vandaan. Dit had tot gevolg dat het kind minder makkelijk integreerde in de eigen woonwijk, omdat het geen leeftijdsgenootjes ontmoet. Daarnaast was een lange reistijd voor zowel het kind als de ouders onplezierig.

Naast deze gevolgen voor kinderen, bleek ook dat regels binnen de zorgstructuur vaak erg ingewikkeld zijn. Hierdoor duren te doorlopen (indicatie) processen vaak te lang om goed onderwijs tijdig te kunnen leveren.

Genoemde knelpunten signaleerde de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen in 2005 in de notitie ‘vernieuwing van zorgstructuren in het funderend onderwijs’. In deze notitie stond ook nog dat de bekostiging van onderwijs voor zorgleerlingen te complex was en vaak onduidelijk bleef wie waar precies verantwoordelijkheid voor droeg. Ook bleek dat het aantal leerlingen met een indicatie voor het (voortgezet) speciaal onderwijs en leerlinggebonden financiering sterk steeg. Kortom, het werd ook nog eens te duur. Reden genoeg voor het toenmalige kabinet om een nieuwe zorgstructuur te bewerkstelligen die Passend Onderwijs mogelijk maakte.

Heeft Passend Onderwijs deze problemen opgelost? Daarover verschillen de meningen. Het succes van Passend Onderwijs is matig te noemen. Er zijn nog steeds heel veel kinderen die thuiszitten omdat er geen plek voor hen in het onderwijs is te vinden. De regelgeving past niet goed bij de praktijk en bijkomende problemen zoals het toenemende lerarentekort zorgen ervoor dat het onderwijs Passend Onderwijs als een te grote last beschouwd. Men verwijt het Ministerie van Onderwijs ook dat men te ambtelijk/te weinig invoelend omging met de problemen waar het onderwijs voor staat.